یونولیت نام تجاری EPS (Expanded Polystyrene– پلی استر فشرده) است که محصولی فوق العاده سبک میباشد. این محصول، نخستین بار توسط فردی به نام Eduard Simon در سال 1839 کاملاً اتفاقی در آلمان کشف شد. یونولیت ماده‌ای از جنس پلیمر و سفید رنگ است که از فرآیندهای پتروشیمی به دست می‌آید.
ماده تشکیل دهنده‌ی یونولیت، استایرن است. استایرن در مقادیر خیلی کم، در گیاهان، میوه‌ها، سبزیجات، آجیل و گوشت وجود دارد. و در صورتی که از مشتقات اتیلن و بنزن باشد، از فرآیندهای پتروشیمی به دست می‌آید. بافت یونولیت به صورت دانه دانه است. این دانه‌ها از پلی استر فشرده شده به وجود می‌آیند.
یونولیت، خواص ویژه‌ای دارد. این خواص، سبب بروز رفتارها و ویژگی‌هایی در یونولیت شده است. یکی از بارزترین این خواص، عایق بودن یونولیت است. یونولیت در برابر حرارت و رطوبت و صدا و ضربه به عنوان یک عایق بسیار خوب عمل می‌کند. 10 سانتی‌متر از یونولیت، در برابر صدای 42 دسی‌بل و هم چنین 35 درصد در مقابل گرما، ایجاد عایق می‌کند. این خاصیت سبب شده است تا از یونولیت در مصالح ساختمانی، بسته بندی و بسیاری کاربردهای دیگر، استفاده شود.
آیا یونولیت را می‌توان بازیافت کرد؟
یونولیت قابلیت رها شدن در طبیعت را ندارد. زیرا ماده اولیه تشکیل دهنده‌ی آن (پلی استایرن) یک ماده‌ی آلوده است. اما اخیراً فرد جوانی توانسته است یونولیت بازیافتی را به کربن فعال تبدیل کند. اختراعی که اکنون در بسیاری از فیلترهای آب به کار می‌رود.
در حال حاضر با بازیافت یونولیت، به پلاستیک پلی استایرن می‌رسند که در کاربردهای غیر فومی، بتن سبک، محصولات ساختمانی، کف سازی یونولیتی و … استفاده می‌شوند.
در حال حاضر، با توجه به این‌که از یونولیت در بسته‌بندی‌ها نیز استفاده می‌شود، بخش قابل توجهی از زباله‌ها و پسماندهای شهری را تشکیل می‌دهد که با بازیافت، می‌توان به موفقیت در این زمینه دست یافت.
انواع مختلف یونولیت چیست؟
اگر بخواهیم کاربردهای یونولیت را خیلی کلی بیان کنیم، آن‌ها را در سه بخش ساختمان، بسته بندی و سایرموارد جای می‌دهیم. بر این اساس انواع مختلفی از یونولیت‌ها ساخته می‌شود که آن کاربردهای خاص را پوشش دهد.
انواع مختلف یونولیت ساختمانی کدام‌‌اند؟
· یونولیت فشرده
o کاملاً خالص
o وزن بالا
o پرکاربردترین مدل یونولیت در ساختمان سازی
o قابلیت ترکیب با سایر عایق‌ها (مانند پشم سنگ، فوم‌های آکوستیک و …) برای افزایش صداگیری
· یونولیت سقفی استاندارد
o معمولاً به صورت مکعب مستطیل
o چگالی بین 7 تا 8 کیلوگرم بر مترمربع
· یونولیت دیواری
o جلوه زیبایی
o صداگیر
o ضد ضربه
o قابلیت شست و شو
o خاصیت آنتی باکتریال
کاربردهای یونولیت در چه مواردی است؟
از یونولیت برای اهداف متفاوتی استفاده می‌شود. از جمله:
· عایق صوت، حرارت و رطوبت
· بسته بندی ضد ضربه (برای مواد شکستنی و حساس)
· جلوگیری از فساد مواد غذایی (مواد غذایی دریایی، میوه و سبزیجات)
· ساخت اسلایدر، ماکت و تخته‌های سوراخ‌دار
· استفاده در تولید کلاه دوچرخه سواری
· ترویج هوادهی خاک برای کاشت نهال در باغچه
· پر کننده سبک وزن در ساخت و سازهای راه آهن
· ماده شناور در ساخت ماریناها و پنتون‌ها
نقاط قوت یونولیت چیست؟
· عایق حرارتی بالا
· مقاوم در برابر رطوبت
· عایق صدا
· بادوام
· لمینت شدن با رزین اپوکسی
· سبک و قابل حمل
· شکل گیری و تنوع در شکل
· ضربه گیر
· مقاوم در برابر فشار
· قابلیت چاپ
معایب یونولیت چیست؟
· عدم مقاومت در برابر حلال‌های آلی
· عدم توانایی برای ترکیب با فویل‌های عایق MPVC
· آسیب رسانی به لایه‌ی ازن در صورت وجود کلروفلوروکربن در ساختار یونولیت
· قابلیت اشتعال در صورت ترکیب با رنگ‌های روغنی
· غیربهداشتی بودن در صورت استفاده در بسته بندی مواد غذایی و نوشیدنی‌های گرم
یونولیت چگونه تولید می‌شود؟
تولید یونولیت در سه مرحله کلی انجام می‌گیرد:
· پیش از انبساط
ماده خام یونولیت، ماده موجود در دانه‌های پلی استایرن که معمولاً هیدروکربن پنتان است، با بخار، می‌جوشد. این فرآیند باعث می‌شود که حجم دانه‌ها 40 تا 50 برابر، افزایش پیدا کند.
این مرحله آن‌قدر تکرار می‌شود تا چگالی یونولیت به حد قابل قبولی برسد.
· تهویه
بعد از این‌که دانه‌ها، افزایش حجم پیدا کردند، باید برای این‌که به دما و فشار تعادل برسند، دوره‌ی تکامل را طی کنند.
· قالب سازی
دانه‌ها داخل قالب ریخته می‌شوند. در این مرحله، 98% حجم یونولیت‌ها از هوا تشکیل می‌شود. دانه‌های داخل قالب مجدد با بخار گرم شده و به صورت بلوک در سرتاسر قالب پخش می‌شوند
